Βραβείο Νομπέλ λογοτεχνίας 2015
                     Σκληρές Αλήθειες από τη Σβετλάνα Αλεξίεβιτς

 

Επιμέλεια:Χαριτίνη Μαλισσόβα

Στην Σβετλάνα Αλεξίεβιτς δόθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2015.

«Για τα πολυφωνικά της γραπτά, ένα μνημείο στον πόνο και το κουράγιο στην εποχή μας»,

αναφέρει η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών στην ανακοίνωσή της.

Η βράβευση της 67χρονης δημοσιογράφου και συγγραφέως ανακοινώθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης.

Η Αλεξίεβιτς γεννήθηκε το 1948 στην Ουκρανία, αλλά μεγάλωσε στην Λευκορωσία,όπου ζει ως αντικαθεστωτική.
Απόφοιτος της σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Μινσκ, η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς εργάστηκε τη δεκαετία του ΄70 στην εφημερίδα Selskaia Gazeta, την εφημερίδα των σοβιετικών κολχόζνικων. Τότε ξεκίνησε να μαγνητοφωνεί μαρτυρίες γυναικών που είχαν πολεμήσει κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Με βάση αυτές θα γράψει το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ο Πόλεμος δεν έχει Πρόσωπο Γυναίκας».

Το 1993, η Αλεξίεβιτς εξέδωσε το βιβλίο της «Γοητευμένοι από τον θάνατο», με θέμα τις αυτοκτονίες που σημειώθηκαν στην πρώην ΕΣΣΔ μετά την πτώση του κομμουνισμού, ενώ το 1996 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τσερνόμπιλ – ‘Ενα χρονικό του μέλλοντος» (μεταφρασμένο και στα ελληνικά, εκδ. Περίπλους), που περιλαμβάνει μαρτυρίες για το πυρηνικό ατύχημα του 1986, τις οποίες συνέλεξε η συγγραφεάς περιπλανώμενη επί δύο χρόνια στην Απαγορευμένη Ζώνη με κίνδυνο της υγείας της και της ζωής της.

 Το κύριο έργο της, όμως, είναι τα βιβλία μαρτυριών που συγγράφει, προσδίδοντας νέα διάσταση στο γραμματολογικό είδος της λεγόμενης τεκμηριωτικής πεζογραφίας.

 Η Αλεξίεβιτς έχει τιμηθεί για τα έργα της με πλήθος διεθνών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων Σουηδίας, το βραβείο Αντρέι Σινιάφσκι, το ρωσικό βραβείο Θριάμβου, το Βραβείο Λειψίας «για αμοιβαία κατανόηση στην Ευρώπη -1998», το γαλλικό Βραβείο «Μάρτυρας του Κόσμου – 1999», το Βραβείο Χέρντερ και το Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Βιβλίου της Γερμανίας.

    Οξύτατες αντιδράσεις, τόσο από στρατιωτικούς κύκλους όσο και πό εκπροσώπους του παλαιού καθεστώτος - οι οποίες μάλιστα κατέληξαν σε δικαστική δίωξή της -  είχε προκαλέσει το βιβλίο της Αλεξίεβιτς «Οι Μολυβένιοι Στρατιώτες» (1989). Σ' αυτό αποκάλυπτε τη σκληρή αλήθεια για τον δεκαετή «άγνωστο» πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Η έκδοση ήταν απαγορευμένη επί πολλά χρόνια . Τα βιβλία της κυκλοφορούν μεταφρασμένα σε δεκάδες χώρες, όχι όμως και στην πατρίδα της.

 

Τα φετινά βραβεία…

Η Σουηδική Ακαδημία έλαβε 259 προτάσεις για το φετινό βραβείο και κατέληξε σε 198 υποψηφίους. Ανάμεσά τους ήταν και 36 πρωοτεμφανιζόμενοι

Μερικά από τα φαβορί για το Νομπέλ Λογοτεχνίας, ήταν οι :Χαρούκι Μουρακάμι (Ιαπωνία), Φίλιπ Ροθ (ΗΠΑ), Ngugi Wa Thiong’o (Κένυα), Ισμαήλ Κανταρέ (Αλβανία).

Από τους 11 βραβευθέντες με το βραβείο Νομπέλ από το 1901, μόνο 13 ήταν γυναίκες, μεταξύ των οποίων η καναδέζα Αλις Μονρό (2013), η ρουμάνα Χέρτα Μίλερ (2009), η βρετανίδα Ντόρις Λέσινγκ (2007), η αυστριακή Ελφρίντε Γιέλινεκ (2004), η πολωνέζα Βισλάβα Ζιμπόρσκα (1996), η αμερικανίδα Τόνι Μόρισον (1993), η νοτιοαφρικανή Ναντίν Γκόρντιμερ (1991), η γερμανοεβραία Νέλυ Σακς, που μοιράστηκε το βραβείο 1966, η Χιλιανή Γκαμπριέλα Μιστράλ, η αμερικανίδα Πέρλ Μπάκ (1938), η δανέζα Ζίγκριντ Ουντσετ (1928), η ιταλίδα Γκράτσια Ντελέντα (1926) και η σουηδέζα Σέλμα Λάγκερλοφ (1909).

 Ο μέσος όρος ηλικίας των βραβευθέντων με το Νομπέλ Λογοτεχνίας είναι τα 64 χρόνια.