Οι διαστάσεις του Καζαντζάκη από την κινηματογραφική μεταφορά του.

                           Οι διαστάσεις του Καζαντζάκη
                    από την κινηματογραφική μεταφορά του.

 

                            από τη Χαριτίνη Μαλισσόβα

Η ζωή ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες του προηγούμενου αιώνα κάτω από  την  επίβλεψη του Γιάννη Σμαραγδή βγήκε από την περασμένη εβδομάδα στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Επιτυχημένο το καστ της ταινίας. 

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ενσαρκώνει τον Νίκο Καζαντζάκη ενώ η Μαρίνα Καλογήρου αποδίδει το ρόλο του έρωτα της ζωής του ,την Ελένη . Ο οκτάχρονος Αλέξανδρος Καμπαξής είναι ο Νίκος Καζαντζάκης σε μικρή ηλικία, ενώ ο Στέφανος Ληναίος υποδύεται τον 74χρονο συγγραφέα, που πεθαίνει το 1957 στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας.

 Ο ρόλος του Ζορμπά αποδίδεται από τον Θ. Αθερίδη ,ενώ τη Μελίνα Μερκούρη υποδύεται η Ζέτα Δούκα. Κύκνεια ερμηνεία για τον Στάθη Ψάλτη, που υποδύεται τον ηγούμενο  στο Σινά ,αποδεικνύοντας  το ταλέντο που ενδεχομένως αδικούσε με κάποιους ρόλους του.

Η ταινία εκτυλίσσεται με το ζευγάρι των πρωταγωνιστών να ετοιμάζονται για το ταξίδι στην Κίνα ,με την Γαλλίδα γειτόνισσα να προσπαθεί να τους πείσει να μην πάνε, ενώ οι ίδιοι κάνουν φλας μπακ στην πορεία του συγγραφέα με άξονα το έργο του «Αναφορά στον Γκρέκο».Προφανώς αυτό αποτελεί και το λόγο για τον οποίο δεν γίνεται αναφορά στη Γαλάτεια Καζαντζάκη, την πρώτη του γυναίκα.

Ο Καζαντζάκης ως παιδί ,μέσα από τις τραυματικές εμπειρίες του αλκοολικού βίαιου πατέρα, ως έφηβος όταν αφήνει την Κρήτη και φτάνει στην Αθήνα να σπουδάσει Νομικά, αλλά αντιλαμβάνεται ότι θα τον κερδίσει η συγγραφή, το ταξίδι του στο άγιο Όρος για την αναζήτηση του Θεού, στο όρος Σινά για την αναζήτηση του Βούδα ,στη Ρωσία για τον Λένιν και για τα μάτια μιας γυναίκας. 

Κι έπειτα ,ως ενήλικας η γνωριμία του με την Ελένη, η οποία θα γίνει η σύντροφος της ζωής του και η ενσάρκωση του απόλυτου έρωτα και της απόλυτης αφοσίωσης ,τού δακτυλογραφεί το πρώτο του βιβλίο, αλλά και όλα τα βιβλία μέχρι το τέλος της ζωής του μέχρι και την ώρα που τους χωρίζει ο θάνατός του. 

Το κινηματογραφικό πέρασμα (άλλοτε γραμμικό ,άλλοτε όχι )από τα  έργα του  Ασκητική ,Ζορμπάς ,ο Χριστός ξανασταυρώνεται αλλά και ο Τελευταίος πειρασμός, η μεταφορά του οποίου ήταν αιτία της σύγκρουσης με την παπική και την ορθόδοξη εκκλησία και του αποκλεισμού  της συνυποψηφιότητάς του με τον Σικελιανό για το Νόμπελ λογοτεχνία, φτάνοντας μέχρι και τον Καπετάν Μιχάλη που τον απελευθερώνει από το «φάντασμα» του πατέρα του.

Εντυπωσιακή είναι η περιγραφή της βαθιάς φιλίας του με τον Άγγελο Σικελιανό, ο οποίος συμπρωταγωνιστεί στο μεγαλύτερο μέρος  της ταινίας. Ο Σμαραγδής αποδίδει την περσόνα  του  ίσως λίγο πιο υπερβολικά από όσο τον γνωρίζαμε ή τον φανταζόμασταν .

Αδελφική η φιλία των δύο ανδρών , με τον Γιώργο Καρδώνη να αποδίδει γλαφυρά την προσωπικότητα του «αλαφροΐσκιωτου» ποιητή .

Χαρακτηριστικό της ταινίας είναι ότι πολλά σημεία του έργου  του Καζαντζάκη αποδίδονται μέσα από αποσπάσματα του έργου του σε  αποφθεγματική μορφή.

Εξαιρετική η φωτογραφία σε κάθε πλάνο,με το ελληνικό φως να αποτυπώνεται παντού, ακόμα και στις δύσκολες μέρες της κατοχής και της πείνας.

Τα εξωτερικά γυρίσματα στην Ακρόπολη με τον Σικελιανό να απαγγέλει στο κοινό του ,είναι από τις κορυφαίες σκηνές της ταινίας.

Αρκετά είναι κσι τα εξωτερικά γυρίσματα στις άλλες χώρες,όπου αποδίδεται η ατμόσφαιρα με άξονα τις εκάστοτε αναζητήσεις του Καζαντζάκη .

Θεωρώ ότι  ο Σμαραγδής ήθελε σκοπίμως  να παρακάμψει το στοιχείο της μιζέριας, που άλλωστε δεν θα ταίριαζε με την προσωπικότητα του συγγραφέα.

Ο έρωτας και η δημιουργικότητά του  εξιδανικεύονται τόσο,που ακόμα κι όταν στην περίοδο της Κατοχής που  η πείνα είναι δυσβάσταχτη ,οι δυο  ήρωες δείχνουν να τα ξεπερνούν όλα με το γράψιμο,τη δακτυλογράφηση ,το γέλιο και την αγκαλιά .

 Η ταινία προσεγγίζει πολύ ανθρώπινα τον Καζαντζάκη.

Ορίζει τις γήινες ,τις  πραγματικές του διαστάσεις (ως άνθρωπο,λογοτέχνη  ,εραστή ,φίλο ).

Δίνει πολλές πληροφορίες για τη φιλία του με τον Σικελιανό,αλλά και για την προσωπικότητα του μεγάλου ποιητή .

Δίνει πολλά στοιχεία για το τι συνέβαινε εκείνη την

εποχή:ιστορικά ,ηθογραφικά ,πολιτικά .

Δεν ξέρω πόσο δίκαιες και μη προκατειλημμένος είναι κάποιες κριτικές που δεν διστάζουν να χαρακτηρίσουν ακόμα και τραγελαφική τη απόδοση κάποιων σκηνών και χαρακτήρων .

Προσωπική μου άποψη είναι ότι όλοι όσοι βρίσκονταν στην Κινηματογραφική αίθουσα σίγουρα συμπάθησαν τον ήρωα και σε καμία περίπτωση δεν έκριναν ότι ο Σμαραγδής δεν σεβάστηκε τον Καζαντζάκη ως προσωπικότητα και ως λογοτέχνη .

 Σίγουρα πρόκειται για μια ταινία στην οποία οι νεότεροι δεν θα πλήξουν.

Οι μεγαλύτεροι ,όσες  ενστάσεις κι αν έχουν για το σενάριο, βγαίνοντας από την αίθουσα,είναι βέβαιο ότι  θα θέλουν να αναζητήσουν  νέα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Καζαντζάκη.

Κι αυτή θεωρώ ότι είναι η μεγαλύτερη επιτυχία της.

  To dress code της εκπαιδευτικού.

Η έννοια της πα(σα)ρέλασης

και τα πραγματικά προβλήματα της εκπαίδευσης .

Τόσα χρόνια ασχολούμασταν με τα μήκη των ρούχων των μαθητριών στις σχολικές παρελάσεις.

Φαίνεται πως φέτος έπρεπε τα βέλη να στραφούν και προς τις εκπαιδευτικούς που συνόδευαν τους μαθητές, σε τέτοια έκταση, που πολλοί άρχισαν να με ρωτούν(ως εκπαιδευτικός που είμαι) αν υπάρχει σχετική νομοθεσία για το «πώς πρέπει να ντύνονται οι εκπαιδευτικοί».

Δε θα σταθώ στην αμφίεση των δύο στοχοποιημένων συναδέλφων από τα σόσιαλ μίντια.

Και τούτο διότι διατηρώ αμφιβολίες ,επειδή δεν γνωρίζω για ποιο λόγο τις στοχοποίησαν και ποιοι.

Από εκεί νομίζω θα πρέπει να ξεκινήσει όποιος θέλει να εκφράσει τις αντιρρήσεις του για το ντύσιμό τους. Σε μια εποχή που η στοχοποίηση δεν ξέρουμε αν γίνεται για προβολή (η μία έδωσε ήδη ολοσέλιδη συνέντευξη σε μεγάλη αθηναϊκή εφημερίδα) ή για εκφοβισμό,εκβιασμό ή τρολάρισμα , καλό είναι οι απανταχού επικριτές να έχουν μικρό καλάθι.

Από την άλλη όπως γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι , στον εργασιακό χώρο καλό είναι να μην επιδεικνύονται επίμαχα σημεία και καμπύλες, όσο καλλίγραμμα κι αν είναι αυτά, για ευνόητους λόγους. Είτε είσαι δασκάλα είτε ανήκεις σε οποιονδήποτε εργασιακό χώρο ορθό και φρόνιμο είναι να ντύνεσαι και όχι να γδύνεσαι .

Επίσης πρόβλημα δεν είναι συχνά τι φοράμε αλλά πώς το φοράμε και κυρίως πώς μας φοράει.

Η αλήθεια είναι πως με τόσες εκπομπές styling που μονοπωλούν το τηλεοπτικό ενδιαφέρον για σχεδόν τέσσερις ώρες κάθε μεσημέρι, ίσως μπερδεύτηκε η έννοια της παρέλασης με την πασαρέλα..

Και καταλήξαμε σε ένα είδος «πασαρέλασης»! Συγχωρήστε μου τον νεολογισμό .Μου ήρθε αυθόρμητα.

Είμαι βέβαιη πως πολλοί από τους σπεύσαντες να κατηγορήσουν τον πολύπαθο κλάδο των δασκάλων,παρακολουθούν αδιαλείπτως τις εν λόγω εκπομπές, που γελοιοποιούν(πάντα κατά την άποψή μου) την έννοια της αισθητικής, του καλού γούστου ,του ποιοτικού χιούμορ και της σωστής εκφοράς του λόγου.

 

Είναι εύκολος στόχος ο-η εκπαιδευτικός, ακριβώς επειδή βρίσκεται καθημερινά με τα παιδιά μας. «Τι είπε,πώς το είπε και γιατί» αλλά κα «πώς ντύνεται η δασκάλα ή ο δάσκαλος» είναι θέματα καθημερινής συζήτησης σε πολλά σπίτια.

Τα προβλήματα ωστόσο στην εκπαίδευση είναι πολύ σοβαρότερα από την ατυχή,υπερβολικά εκκεντρική,βραδινή ή δευτεροκλασάτη ενδυμασία μιας εκπαιδευτικού στην παρέλαση.

Τη στιγμή που τα περισσότερα σχολεία αντιμετωπίζουν προβλήματα κτιριακής υποδομής, έλλειψης αιθουσών, έλλειψη μέσων τεχνολογίας, ακόμα και θέρμανσης  είναι ανεπίτρεπτο να στεκόμαστε σε τέτοια ζητήματα.

Τη στιγμή που εκπαιδευτικοί αλλάζουν συνεχώς σχολεία, χάνουν οργανικές θέσεις, καλούνται να συμψηφίσουν τις τάξεις τους με ολοήμερα σχολεία ή να τρέχουν από σχολείο σε σχολείο αλλά και απειλούνται μετά από έτη και έτη υπηρεσίας να κληθούν να επανδρώσουν σχολεία απομακρυσμένων περιοχών ή και να μείνουν εκτός ταξης ,είναι ντροπή να μας απασχολεί το μήκος ενός φορέματος,το ντεκολτέ ή το φάρδος μιας καμπάνας παντελονιού.

Τη στιγμή που τα σχολεία δεν επανδρώνονται με νέο προσωπικό ή και όταν επανδρώνονται οι συνάδελφοι ασκούν το λειτουργημά τους σε ανεπαρκείς -τουλάχιστον -συνθήκες ,είναι τραγικό να ασχολούμαστε με τις τρέσες των μαλλιών της δασκάλας.

Εκτός κι  αν είμαστε όντως έθνος ανάδελφο(ω)ν.

 

 Χαριτίνη Μαλισσόβα

                Ευτυχία Γιαννάκη 

 «Η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία μετατρέπεται σε μεγάλη κοινωνική λογοτεχνία της εποχής μας»

Το δεύτερο μυθιστόρημα  της αστυνομικής Τριλογίας της Αθήνας, με τίτλο «Αλκυονίδες μέρες» ,είναι η αφορμή της συζήτησής μας με τη συγγραφέα Ευτυχία Γιαννάκη .

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τρίτη 31 Οκτωβρίου στις 7 το απόγευμα στο Public,όπου η συγγραφέας θα συνομιλήσει με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Μαρέδη.

Το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας, Στο πίσω κάθισμα, απέσπασε το βραβείο Public καλύτερου ελληνικού μυθιστορήματος 2017.

1) Οι Αλκυονίδες μέρες, είναι το δεύτερο βιβλίο μιας τριλογίας μυθιστορημάτων σας, της Τριλογίας της Αθήνας και με κεντρικό ήρωα τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια;

Οι Αλκυονίδες μέρες είναι ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Χάρη Κόκκινο, έναν σαρανταπεντάρη Αστυνόμο που ζει και εργάζεται στην Αθήνα σήμερα. Ως επικεφαλής του Τμήματος Εγκλημάτων κατά της Ζωής συντονίζει μια ετερόκλητη ομάδα που σε αυτό το βιβλίο καλείται να εξιχνιάσει τη δολοφονία μιας δεκαεξάχρονης από την Γκάνα η οποία βρίσκεται νεκρή σε ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο της πρωτεύουσας. Η έννοιες του ξένου, της ανασφάλιστης εργασίας, των παραλείψεων του παρελθόντος που επανέρχονται, της βίας και της συγκάλυψης της μικρής ή της μεγάλης παραβατικότητας και μιας κοινωνίας που αδυνατεί να ισορροπήσει σε συνθήκες κρίσης προστατεύοντας τους αδυνάμους είναι κεντρικοί άξονες πάνω στους οποίους δομείται η ιστορία. Παράλληλα, ο αστυνόμος μου έχει να αντιμετωπίσει τις δικές του παραλείψεις στην προσωπική του ζωή, τα λάθη του, την αδυναμία του να διαχειριστεί την κλονισμένη σχέση με τον γιο του. Ενώ στη δουλειά του είναι εμμονικός, ικανός και εξαιρετικά αποτελεσματικός, στα προσωπικά του ζητήματα παραμένει ένας συνηθισμένος άνθρωπος που καλείται να ισορροπήσει σε κινούμενη άμμο. Οι Αλκυονίδες Μέρες δεν είναι μόνο ένας αστυνομικός γρίφος που γυρεύει επίλυση, είναι ένα κοινωνικό και υπαρξιακό σχόλιο για τους ανθρώπους μιας κοινωνίας που βιώνει ριζικές αλλαγές.

2) Το πρώτο σας βιβλίο, "Στο πίσω κάθισμα" γνώρισε ήδη μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Πόσο σημαντική είναι για εσάς η απήχηση στο αναγνωστικό κοινό και του ανά χείρας βιβλίου;

Το γεγονός ότι το πρώτο μου αστυνομικό μυθιστόρημα αγαπήθηκε και τιμήθηκε από τους αναγνώστες με το Βραβείο Public καλύτερου Ελληνικού μυθιστορήματος για το 2017 με γεμίζει με χαρά για δυο λόγους. Πρώτον διότι οι αναγνώστες επέλεξαν να αγκαλιάσουν μια πρωτοεμφανιζόμενη στο είδος συγγραφέα και δεύτερον γιατί εξέφρασαν την προτίμησή τους σε ένα ιδιαίτερο είδος, αυτό της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας που για χρόνια υπήρξε παραγνωρισμένο. Η διαδικασία της συγγραφής είναι μια μοναχική δουλειά, ένα δύσβατο μονοπάτι που διανύεις μόνος σου και όταν οι αναγνώστες σου επιστρέφουν ένα τόσο σημαντικό δώρο όπως είναι το ενδιαφέρον και η αγάπη τους δεν μπορεί παρά να νιώθεις συγκίνηση.

3) Σας γνωρίσαμε μέσω του ανατρεπτικού Χάρντκορ, το οποίο έγινε και κινηματογραφική ταινία. Πόσο επιτυχημένη θεωρείτε τη μεταφορά του στην μεγάλη οθόνη;

Όσο περνούν τα χρόνια συναντώ όλο και περισσότερους ανθρώπους που είχαν δει την ταινία, αλλά δεν είχαν διαβάσει το βιβλίο. Αν το μήνυμά μου μπόρεσε να ταξιδέψει σε περισσότερους ανθρώπους μέσω μιας ταινίας, τότε μόνο επιτυχημένη μπορώ να χαρακτηρίσω την κινηματογραφική μεταφορά.

4) Τι ήταν αυτό που σας ώθησε  να ασχοληθείτε με το  αστυνομικό μυθιστόρημα;

Η σύγχρονη αστυνομική λογοτεχνία μετατρέπεται σε αυτό που θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ως την μεγάλη κοινωνική λογοτεχνία της εποχής μας. Μια ενδιαφέρουσα πλοκή η οποία κρατάει σε εγρήγορση τον αναγνώστη και ταυτοχρόνως το κοινωνικό σχόλιο και τα μεγάλα υπαρξιακά ζητήματα που θίγει στις καλύτερες εκδοχές της την μετέτρεψαν στο μεγάλο μου πάθος. Είναι τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης, τα διλήμματα που θέτει στον αναγνώστη για το καλό και το κακό, για το ποιος είναι ο θύτης και ποιο το θύμα τελικά σε η δοκιμασία του τρόπου σκέψης του και των ορίων του και όλα αυτά σε μια συναρπαστική αφήγηση που σε κάνει να μην θέλεις να αφήσεις το βιβλίο από τα χέρια σου που αποτελούν το μεγάλο μου στοίχημα.

5) Ποιους εκπροσώπους του είδους της αστυνομικής λογοτεχνίας θεωρείτε κορυφαίους;

Όσους καταφέρνουν να συνδυάσουν το κοινωνικό σχόλιο και την υπαρξιακή αναζήτηση με μια ενδιαφέρουσα πλοκή. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι κλασικοί του είδους (Άγκαθα Κρίστι, Τσάντλερ, Σιμενόν, Έλροϋ, Ιζζό, Γιάννης Μαρής κ.α.), ενώ παρακολουθώ με εξαιρετικό ενδιαφέρον τα σύγχρονα εκδοτικά λογοτεχνικά ρεύματα από την Σκανδιναβία, την Γαλλία, την Βρετανία και την Αμερική. 

6) Παρόλο που οι ευπώλητοι συγγραφείς (σε παγκόσμιο επίπεδο) χρησιμοποιούν σχετικά "εύκολη" γραφή, εσείς έχετε έντονη λογοτεχνικότητα στη γραφή σας.... Θέλετε να σχολιάσετε;

Ο όρος αστυνομική λογοτεχνία, ακόμη κι αν δεν είναι απολύτως εύστοχος για να κατηγοριοποιήσει τα βιβλία του είδους, αποτελείται από δύο μέρη: αστυνομική και λογοτεχνία. Ο δεύτερος και ισχυρότερος όρος επιβάλλει την λογοτεχνικότητα της αφήγησης, αν θέλουμε το είδος να μην παραμείνει περιθωριοποιημένο ως παραλογοτεχνία. Δεν με ενδιαφέρει μια αφήγηση που είναι μονοδιάστατη, χωρίς να είναι δουλεμένη, χωρίς να ελέγχεται ο ρυθμός και η ουσία των λέξεων. Είναι ο λόγος από τον οποίο ξεκινούν και στον οποίο καταλήγουν όλα. Η αισθητική, τα βαθύτερα νοήματα και το συναίσθημα δεν μεταφέρονται με πρόχειρο σκόρπισμα των λέξεων πάνω στο χαρτί. Και είναι αρκετοί οι συγγραφείς παγκοσμίως που εμπορικά πηγαίνουν εξαιρετικά, ενώ ταυτόχρονα ο λόγος τους είναι αξιοπρόσεκτος.

7) Εκτός από αστυνομικής λογοτεχνίας , ποιας άλλη κατηγορίας αναγνωσμάτων είστε αναγνώστρια;

Υπήρξα για χρόνια και παραμένω φανατική της κλασικής λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας. Και αναφέρομαι φυσικά και σε σύγχρονα έργα που στο μέλλον θα γίνουν κλασικά. Θα έλεγα ότι είμαι κυρίως αναγνώστρια αυτών των ειδών και λιγότερο της αστυνομικής λογοτεχνίας.

8) Επανέρχομαι στο βιβλίο και αναρωτιέμαι πόσος καιρός χρειάστηκε για την αποπεράτωσή του. Και το ίδιο διερωτώμαι γενικότερα για την Τριλογία της Αθήνας.

Συχνά χαριτολογώντας λέω ότι χρειάστηκα περίπου σαράντα χρόνια για να γράψω το πρώτο αστυνομικό μου, όσο και η ηλικία μου. Αυτό δεν είναι απολύτως ψευδές, δεδομένου ότι ξεδιπλώνονται οι εμπειρίες, η αλήθεια και η αισθητική μου στην αφήγηση και τελικά ο τρόπος σκέψης μου. Αν όμως μιλήσουμε πρακτικά για τον χρόνο συγγραφής χρειάστηκα μερικούς μήνες, δεδομένου ότι όταν γράφω τηρώ αυστηρό πρόγραμμα με καθημερινή πολύωρη εργασία. Το τρίτο μέρος της Τριλογίας της Αθήνας γράφεται αυτόν τον καιρό.

9) Ποια είναι τα κλισέ, τα λάθη στα οποία μπορεί να υποπέσει ένας συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων και προσπαθήσατε να αποφύγετε;

Δεν μπορώ να μιλήσω για λάθη ή κλισέ, μπορώ να πω ότι δεν ήθελα να έχω έναν υπερήρωα ή μια καρικατούρα πρωταγωνιστή με τα συνηθισμένα κουσούρια των ντετέκτιβ του μεσογειακού νουάρ ή των ευπώλητων σκανδιναβικών μυθιστορημάτων. Επίσης δεν ήθελα η αφήγησή μου να είναι μονοδιάστατη και να επικεντρώνεται μόνο σε μια πλοκή που έχει ως στόχο την ανατροπή για την ανατροπή, απλώς για να ξεγελάει τον αναγνώστη με συγγραφικά τρικ. Σε γενικές γραμμές δεν ήθελα τα βιβλία μου να είναι απλώς κατασκευές μιας έξυπνης ιστορίας, αλλά να μεταφέρουν την αλήθεια και τον γνήσιο κοινωνικό και υπαρξιακό προβληματισμό μουσεβόμενη πάντα τους κανόνες και τους περιορισμούς του είδους.

10) Θα μας αποκαλύψετε τον τίτλο του τρίτου βιβλίου;

Παρόλο που είναι καθαρός αυτή τη στιγμή στο μυαλό μου, θα πρέπει να βεβαιωθώ με την ολοκλήρωση της συγγραφής του τρίτου μέρους ότι θα παραμείνει, επομένως δεν είμαι σε θέση να τον μοιραστώ με τους αναγνώστες σας πριν να ολοκληρώσω το μυθιστόρημά μου.

γιαννακη/ευτυχια

Blade runner 2049 "Επιστημονική φιλοσοφία με νέο νουάρ στοιχεία "

Blade runner 2049 

"Επιστημονική φιλοσοφία με  νέο νουάρ στοιχεία  "

Η σύλληψη της πρώτης  ταινίας 

Το 1982, ο Ρίντλεϊ Σκοτ, εμπνευσμένος από το βιβλίο «Ηλεκτρικό Πρόβατο»(«Do Androids Dream of Electric Sheep?») του κορυφαίου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Φίλιπ Κ. Ντικ, παρουσίασε στο κοινό μία από τις πιο εμβληματικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Το  «Blade Runner» εγκαινίασε με επιτυχία ένα νέο κινηματογραφικό είδος, ένα νέο-νουάρ επιστημονικής φαντασίας με πρωτόγνωρες εικόνες, πανκ αναφορές και ανεξίτηλα ερωτήματα για την ανθρώπινη φύση και μοίρα.

Στο Λος Άντζελες του 2019  η ανθρωπότητα παράγει ανδρoειδή κατ’ εικόνα και καθ ‘ομοίωση, με τεχνητή νοημοσύνη και συναισθήματα, με σκοπό την εξερεύνηση του διαστήματος.

Τα ανδροειδή όμως θεωρούνται παράνομα στη γη και αν κάποιο από αυτά καταφέρει να επιστρέψει, καταδιώκεται και αποσύρεται. Ο Rick Deckard (Χάρισον Φορντ) είναι ένας «Blade Runner». Δηλαδή ένας κυνηγός επικηρυγμένων με αποστολή τον εντοπισμό και την απόσυρση παραβατικών ανδροειδών.

Blade runner 2049 

30 χρόνια μετά τα γεγονότα της πρώτης ταινίας, ένας νέος Blade runner, ο αστυνομικός Κ (Ryan Gosling), ξεσκεπάζει ένα παλιό μυστικό που μπορεί να οδηγήσει ό,τι έχει απομείνει από την κοινωνία στο απόλυτο χάος. Η ανακάλυψη αυτή τον οδηγεί στην αναζήτηση του Rick Deckard (Harrison Ford), έναν άλλο blade runner της αστυνομίας του Λος Άντζελες, που έχει εξαφανιστεί τα τελευταία 30 χρόνια.

Δεν υπάρχει βιολογική διαφορά μεταξύ των ανθρωποειδών και των ανθρώπων, δεν υπάρχουν μέταλλα και καλώδια κάτω από το δέρμα τους. Η μόνη διαφορά είναι στον τρόπο που συντελέστηκε η σύλληψή τους. Ωστόσο, επειδή είναι φτιαγμένοι από τον άνθρωπο θεωρούνται χαμηλότερης αξίας, κάτι που στην ουσία δεν είναι παρά ένας χειρισμός για να μπορούν οι άνθρωποι να νιώθουν λίγο καλύτερα στις αποτρόπαιες συνθήκες της ζωής τους. 

 Έναν χρόνο μετά το εξαιρετικό φιλμ «Η Άφιξη» (Arrival - 2016), ο Ντένις Βιλνέβ, επιστρέφει με την ένατη μεγάλου μήκους δημιουργία του. Ο Καναδός σκηνοθέτης, τριάντα πέντε χρόνια μετά το θρυλικό «Blade Runner» του Ρίντλεϊ Σκοτ, στέκεται με σεβασμό απέναντι στο έργο του σπουδαίου συγγραφέα Φίλιπ Κ. Ντικ και μας χαρίζει απλόχερα μία από τις καλύτερες ταινίες του 2017, αλλά και μία από τις αρτιότερες δημιουργίες επιστημονικής φαντασίας του 21ου αιώνα: «Blade Runner 2049».

Το φιλμ επικεντρώνεται στα ίδια ερωτήματα, επίκαιρα και τελικά διαχρονικά, κάνοντας συγκρατημένη χρήση των ψηφιακών εφέ· ο Καναδός σκηνοθέτης προτιμά και καταφέρνει να κερδίσει τους θεατές μέσα από τους καλογραμμένους διαλόγους, τις προσεγμένες ερμηνείες των πρωταγωνιστών της και φυσικά την ονειρικά εφιαλτική ατμόσφαιρά της.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πουθενά στην ταινία δεν υπάρχει αναφορά στην κοινωνική δικτύωση .

Την φωτογραφία του «Blade Runner 2049» επιμελήθηκε   ο 13 φορές υποψήφιος για Όσκαρ διευθυντής φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς ο οποίος χρειάστηκε έξι μήνες μελέτης  προτού το αναλάβει.

Το σενάριο της ταινίας γράφτηκε από τον Χάμπτον Φάντσερ και τον Ντέιβιντ Πίπλς.

Όμορφες κοπέλες και καλές ηθοποιοί  πρωταγωνιστούν στη ταινία: η Ανα Ντε Αρμάς, η Σίλβια Χοκς και η Μακένζι Ντέιβις.

«Το Blade Runner διαδραματίζεται το 2019 και ήταν προφητικό με κάποιον τρόπο, αλλά ξέρουμε ήδη ότι το δικό μας 2019 θα είναι διαφορετικό. Οπότε πήραμε την απόφαση να δημιουργήσουμε το δικό μας 2049, για να σπρώξουμε την ταινία στο δικό της αναμενόμενο σύμπαν. Ο κόσμος του Blade Runner 2049 είναι μια επέκταση του πρώτου Blade Runner, δεν είναι απλώς μια επέκταση της πραγματικότητας. Πήραμε πολλές αποφάσεις για τον σχεδιασμό. Είδαμε ότι η φύση κατέρρεε στην πρώτη ταινία, οπότε σε 30 χρόνια, η Γη αντιμετωπίζει ακόμα πιο ακραίες κλιματικές συνθήκες και αυτό φαίνεται σε όλα, από την αρχιτεκτονική μέχρι τα οχήματα και τα ρούχα.»,δήλωσε ο σκηνοθέτης της ταινίας Ντένις Βιλνέβ(Denis Villeneuve )

Η ταινία (ορθά κατά τη γνώμη μου ) αναμένεται ότι  θα αποσπάσει πολλά βραβεία .

Όσοι περιμένουν να δουν μια ταινία δράσης με τη συμβατική έννοια των χολιγουντιανής παραγωγής  ταινιών επιστημονικής φαντασίας ίσως απογοητευτούν,ενώ άλλοι  θα εκπλαγούν θετικά .

Οι δυόμισι ώρες παραμονής στην αίθουσα αποζημιώνουν με το εξαιρετικό θέαμα και κυρίως με τις σκέψεις που αβίαστα καλείσαι να κάνεις σχετικά με τη λεπτή γραμμή που διαχωρίζει το ανθρώπινο από το μη ανθρώπινο, το ζωντανό από το κατασκευασμένο.

Πιστεύω πως  η μεγάλη επιτυχία της ταινίας είναι ότι μπορεί να αγγίξει και το κοινό των πιο απαιτητικών θεατών ,αφού χρειάζεται να χρησιμοποιείς αισθήσεις,αισθητική και σκέψη ταυτόχρονα .

Το  Ηλεκτρικό Πρόβατο, του Φίλιπ Κ. Ντικ κυκλοφορεί στα ελληνικά σε μετάφραση Δημήτρη Αρβανίτη από τις εκδόσεις Κέδρος.

(Πηγές:tvxs,Αθηνόραμα ,lifo ,Το Βήμα )

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2017 στον μυθιστοριογράφο Καζούο Ισιγκούρο

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2017

 στον μυθιστοριογράφο Καζούο Ισιγκούρο

Στις 2 το μεσημέρι ώρα Ελλάδας ανακοινώθηκε από την Σουηδική Ακαδημία το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας για το 2017.

Ο Καζούο Ισιγκούρο γεννήθηκε στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας το 1954, αλλά σε ηλικία πέντε ετών ήρθε με την οικογένειά του στη Βρετανία.

Με το πρώτο του μυθιστόρημα «A pale view of hills» (1982), κέρδισε το βραβείο Ουίνιφρεντ Χόλντμπι.

Το δεύτερο μυθιστόρημά του «An artist of the floating world» (1986), βραβεύτηκε με τα βραβεία Ουίτμπρεντ και Σκάνο.

Το 1989, με το «The remains of the day» («Τα απομεινάρια μιας μέρας») όχι μόνο κέρδισε το βραβείο Booker αλλά έγινε διάσημος σ’όλο τον κόσμο.

Το βιβλίο του μεταφράστηκε σε 24 γλώσσες, πούλησε 1.000.000 αντίτυπα μόνο στην αγγλική γλώσσα και η ομώνυμη ταινία του Τζέιμς Άιβορι έγινε επίσης παγκόσμια επιτυχία.

Το επόμενο μυθιστόρημά του «The unconsoled» («Ο απαρηγόρητος»), κυκλοφόρησε το 1995 και τιμήθηκε με το βραβείο Τσέλτενχαμ.

Το 1998 χρίστηκε από το γαλλικό κράτος Ιππότης των Τεχνών και των Γραμμάτων.

Το μυθιστόρημα «When we were orphans» («Τότε που ήμασταν ορφανοί») κυκλοφόρησε το 2000 και ήταν και αυτό υποψήφιο για το βραβείο Booker.

 

Το τελευταίο του μυθιστόρημα, The Buried Giant (2015), διερευνά πώς η μνήμη σχετίζεται με τη λήθη, η ιστορία με το παρόν και η φαντασία με την πραγματικότητα.

Ο Καζούο Ισιγκούρο έχει γράψει συνολικά 8 βιβλία καθώς και σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες και την τηλεόραση.

Αιτιολογώντας την απόφασή της, η επιτροπή αναφέρει πως το βραβείο απονέμεται στον Ισιγκούρο «ο οποίος, σε μυθιστορήματα μεγάλης συναισθηματικής δύναμης, έχει αποκαλύψει την άβυσσο κάτω από την ψευδαίσθησή μας ότι είμαστε συνδεδεμένοι με τον κόσμο».

Το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (σουηδικά: Nobelpriset i litteratur) είναι βραβείο που απονέμεται από το 1901 ετησίως σε έναν εν ζωή συγγραφέα, από οποιαδήποτε χώρα, ο οποίος σύμφωνα με την διαθήκη του Άλφρεντ Νόμπελ παρήγαγε το πιο εντυπωσιακό έργο στο τομέα της λογοτεχνίας, σε μια ιδεώδη κατεύθυνση. Εδώ ο όρος έργο αναφέρεται στη συνολική εργογραφία του συγγραφέα και όχι σε κάποιο συγκεκριμένο λογοτέχνημα.

Να σημειωθεί ότι περσινός νικητής ήταν ο τραγουδοποιός Μπόμπ Ντύλαν ,ο οποίος δεν παραβρέθηκε στην τελετή απονομής .

Νέες,ξεχωριστές εκδόσεις με αρχαιολληνικό πνεύμα

Νέες,ξεχωριστές εκδόσεις με αρχαιολληνικό πνεύμα 

Επιμέλεια:Χαριτίνη Μαλισσόβα 

Δύο νέες και "ξεχωριστές" εκδόσεις φιλοξενούνται στη σημερινή στήλη .Το βιβλίο του Προέδρου της δημοκρατίας κυρίου Προκόπη Παυλόπουλου είναι ένα δοκίμιο που αναλύει τους πυλώνες του ευρωπαϊκού πολιτισμού (Αρχαία Ελλάδα, Αρχαία Ρώμη και Χριστιανική θρησκεία ).Πρόκειται για το βιβλίο που έκανε δώρο και στον Ε.Μακρόν κατά τη πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα.

Το βιβλίο της Ελένης Λαδιά αφορά τους τρεις ποιητές Σικελιανό,Σεφέρη και Παπαδίτσα και την προσέγγιση της αρχαίας θρησκείας μέσω του έργου τους. 

Πρόκειται  επανέκδοση του ομότιτλου δοκιμίου της (Α έκδοση 1983)  .Όπως γράφει στο εισαγωγικό σημείωμα  και η ίδια η συγγραφέας :Φρονώ πως οι λόγοι είναι περισσότεροι και μάλιστα νομίζω ότι σήμερα το μελέτημα Ποιητές και αρχαία Ελλάδα, Σικελιανός, Σεφέρης, Παπαδίτσας, αναδεικνύεται πιο πολύτιμο από τον καιρό της πρώτης έκδοσής του. 

Προκόπης Παυλόπουλος 

Στο λίκνο του ευρωπαϊκού πολιτισμού 

"Οι συμβολισμοί της σκεπτόμενης Αθηνάς"

Εκδ.Gutenberg 

Πρωταγωνίστρια του τρίγλωσσου βιβλίου η Σκεπτομένη Αθηνά ή Αθηνά της Στήλης του Μουσείου της Ακρόπολης, «ένα είδος συμβόλου της ρίζας του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού», όπως τονίζει ο Προκόπης Παυλόπουλος. Το πανέμορφο γλυπτό γίνεται η ευκαιρία να αναλύσει και τους τρεις πυλώνες του Δυτικού κόσμου, την Αρχαία Ελλάδα, τη Ρώμη και τη Χριστιανική Διδασκαλία.

«Η Σκεπτομένη Αθηνά εκφράζει», γράφει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «την πρώτη αντηρίδα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, την Αρχαία Ελλάδα που δημιούργησε την Παιδεία, στην πιο υψηλή της έκφραση, θέτοντας τις βάσεις της μετατροπής της πληροφορίας και της εμπειρίας σε γνώση, της γνώσης σε Επιστήμη, εντέλει σε Σοφία» και που «υπερασπίστηκε αυτή την Παιδεία, άρα τον εξ αυτής γεννηθέντα Πολιτισμό, απέναντι στον δεσποτισμό».

Αναδεικνύοντας τους ποικίλους συμβολισμούς της Σκεπτομένης Αθηνάς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξηγεί πώς η Αρχαία Ρώμη αποτέλεσε ένα είδος «γέφυρας πάνω από την οποία πέρασε το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα για να φθάσει, μέσω του Βυζαντίου, ως την Αναγέννηση» και πώς αυτό το αρχαίο πνεύμα βρήκε την «ενδοσκοπική κορύφωσή του στη Χριστιανική Διδασκαλία».

«Στον ταραγμένο κόσμο που ζούμε», καταλήγει, «τα σύμβολα είναι αναντικατάστατα, αφού μπορεί να εμπνεύσουν τον σύγχρονο Άνθρωπο προκειμένου να υπερασπισθεί τον προορισμό του, κατά την σισύφεια πορεία του προς το μέλλον».

Σε αυτό το δοκίμιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναλύει τους τρεις πυλώνες του ευρωπαϊκού πολιτισμού δηλαδή την Αρχαία Ελλάδα, την Αρχαία Ρώμη και την Χριστιανική Διδασκαλία.
Και υποστηρίζει, με βάση τους συμβολισμούς του γλυπτού του Μουσείου της Ακρόπολης "Η Αθηνά σκεπτομένη" -460 π.Χ.- ότι ο πυλώνας του αρχαίου ελληνικού πνεύματος είναι πάντα επίκαιρος για να εμπνευστούμε τους τρόπους υπεράσπισης του ευρωπαϊκού πολιτισμού από τους σύγχρονους κινδύνους που τον απειλούν.

Πρόκειται για το βιβλίο που δώρισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο ζεύγος Μακρόν,κατά την επίκεψή του στην Αθήνα.

Ελένη Λαδιά,Ποιητές και Αρχαία Ελλάδα

Σικελιανός,Σεφέρης,Παπαδίτσας,εκδ.Αρμός 

Η σχέση του Σικελιανού με την αρχαία Ελλάδα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ένθετη: σαν να είναι δηλαδή η αρχαία Ελλάδα ένα έργο τέχνης, όπου ο ποιητής επιθέτει στοιχεία της προσωπικής του μυθολογίας.

Η σχέση του Σεφέρη με την αρχαία Ελλάδα είναι μνημονική. Είναι μια σχέση μνήμης, όπου πάνω της μετριέται το πενιχρό παρόν.

Η σχέση του Παπαδίτσα με την αρχαία Ελλάδα είναι σύμφυτη: εδώ η αρχαία Ελλάδα είναι ένας ζων οργανισμός, όπως και η νέα, είναι δηλαδή αρχαία και νέα Ελλάδα μέλη του ίδιου ζώντος οργανισμού,γράφει το οπισθόφυλλο του βιβλίου .

Η Ελένη Λαδιά, η οποία δεν παύει να μας χαρίζει, εκτός από την σπουδαία πεζογραφία της, εξίσου σημαντικά δοκίμια, αξιοποιώντας το εξαιρετικά ευαίσθητο ποιητικό της αισθητήριο, τις γνώσεις και τις μελέτες της για την ελληνική αρχαιότητα – όχι μόνο από αγάπη αλλά και εξαιτίας των σπουδών της στην Αρχαιολογία – αποδεικνύεται, στην εξαιρετική προσέγγιση και ανάγνωση των μεγάλων μας ποιητών,  πρωτότυπη και πολλές φορές απρόβλεπτη. Γνωρίζει πολύ καλά όχι μόνο το θέμα με το οποίο καταπιάνεται, την σχέση τους δηλαδή με την αρχαία Ελλάδα, αλλά και το υλικό της, την ποίησή τους κι αυτό φαίνεται σε κάθε γραμμή του βιβλίου,γράφει για το βιβλίο η Ε.Λιντζαροπούλου στο Fractal.

Ούσα Ελληνίδα, η Ελένη Λαδιά τροφοδοτεί όχι μόνο την εγχώρια παράδοση αλλά και την παγκόσμια κληρονομιά. Σε όλα της τα βιβλία, η αρμονική συνύπαρξη όλων εκείνων των παραμέτρων τις οποίες χειρίζεται με δεξιοτεχνία και την κάνουν να ξεχωρίζει πιστοποιούν την ακλόνητη πεποίθησή της πως τίποτε δεν δρα αυτούσιο και μόνο. Αρχαιολογία, ποίηση, πεζογραφία, μυθολογία, ιστορία, γλυπτική, ζωγραφική(Χ.Αγκυρανοπούλου,diastixo.gr)