Από την αναβίωσή της στην Τεχνόπολη,στο Γκάζι Η πολυαμφιλεγόμενη δεκαετία του '80

Από την αναβίωσή της στην Τεχνόπολη,στο Γκάζι

Η πολυαμφιλεγόμενη δεκαετία του '80

Ήταν λίγο μετά τις 8.30 το βράδυ του προηγούμενου Σαββάτου όταν μπήκα στο χώρο της έκθεσης  με θέμα : «GR80, η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη» στον όμορφο χώρο της Τεχνόπολης του Δήμου Πειραιώς,που ξεκίνησε από τις 25 Ιανουαρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 12 Μαρτίου.

Η έκθεση έκλεινε τις πόρτες της για το κοινό στις 10, ωστόσο υπήρχαν ακόμα επισκέπτεςπου εισέρχονταν στο χώρο της,αφού,όπως με πληροφόρησαν στο ταμείο,υπήρχε συνεχής ροή επισκεπτών από νωρίς το πρωί.Φορώντας το χαρακτηριστικό κίτρινο βραχιολάκι και με είσοδο πέντε ευρώ, είσαι έτοιμος να περιηγηθείς στα 18 περίπτερα,τα οποία  στεγάζονται είτε στους μόνιμους χώρους της Τεχνόπολης, είτε σε ειδικά διαμορφωμένα κοντέινερς. 

Στα περίπτερα της έκθεσης  υπάρχει  διάχυτη η κουλτούρα της εποχής  η οποία, μέσω οπτικοακουστικού υλικού,βγήκε από το «χρονοντούλαπο» της ιστορίας,ανασύροντας αναμνήσεις σε όσους ζήσαμε στη δεκαετία αυτή και δίνοντας  την ευκαιρία να τη γνωρίσει- σε έναν βαθμό -όποιος έχει γεννηθεί μετά από αυτή.

Κάθε περίπτερο έχει τη δική του θεματική:
Πολιτική, τρομοκρατία, ιδεολογία, φύλο, κοινωνική πολιτική,οικονομία,κατοικία,κατανάλωση,παιχνίδι,λαϊκότητα, νεανικές κουλτούρες,καλλιτεχνικές πρωτοπορίες, τεχνολογία, μαζική ενημέρωση. Στα περίπτερα της έκθεσης φιλοξενούνται επαρκώς και με αρκετή ευστοχία (ως προς την επιλογή των εκθεμάτων που υπάρχουν) αντικείμενα,ήχοι και εικόνες της δεκαετίας κατά την οποία "πήρε μορφή"η μέση αστική τάξη στη χώρα μας.

Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί  στο σπίτι που στήθηκε με έπιπλα της εποχής αλλά και το κομμωτήριο.Μπορεί να περιεργαστεί και το θρυλικό «παπάκι» και το αυτοκίνητο Πόνυ,να δει περιοδικά και  βιβλία,ρούχα και αντικείμενα της εποχής, να βρεθεί ανάμεσα στα παιχνίδια, να δει ακόμα και τις εκπομπές και τις τηλεοπτικές σειρές που παίζονταν τη δεκαετία του 80,να διαβάσει τα δημοσιεύματα και τα σημαντικότερα γεγονότα,κοινωνικά και πολιτικά ,που έλαβαν χώρα στην Έλλάδα της Αλλαγής,του δικομματισμού,της κατάργησης της  σχολικής ποδιάς ,της έξαρσης του φεμινισμού,του σκανδάλου των Πάμπερς ,των πράσινων και μπλε καφενείων, του Μουσικοράματος και των  βιντεοταινιών….

Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του(στη Lifo) ο Παναγής Παναγιωτόπουλος, επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας του Ελληνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ένας εκ των δύο επιστημονικών επιμελητών την έκθεσης (μαζί με τον Βασίλη Βαμβακά):

«Ο στόχος της έκθεσης είναι να μπουν σε έναν απαιτητικό πολιτιστικό χώρο άνθρωποι οι οποίοι νομίζουν ότι δεν μπορούν να το κάνουν, που μένουν έξω από πράγματα τα οποία τους ενδιαφέρουν, επειδή οι φόρμες και οι θεματολογίες είναι πολύ στενές. Η φόρμα στη δική μας έκθεση έχει μια ευρύτητα και είναι εύκολο για τον κόσμο να αποδεχθεί τη θεματολογία της. Από αυτή την άποψη είναι εύκολο αυτό που κάνουμε. Κάποιος που θα έρθει δεν πρέπει να νιώσει δέος, ότι μπήκε κάπου όπου προαπαιτείται η γνώση ορισμένων πραγμάτων. Υπάρχει όλη αυτή η φαντασίωση που δεν είναι ελληνική, ότι ok, να πάω σε ένα μουσείο, αλλά πώς να το κάνω αν δεν ξέρω τίποτα γι’ αυτό; Εμείς εδώ λέμε: “Δεν χρειάζεται να ξέρεις. Έλα και δες”.

Όσο για το αν ήθελαν να επισύρουν αισθήματα νοσταλγίας στο κοινό, σε άλλο σημείο διευκρινίζει ότι δεν είναι ο κύριος στόχος της έκθεσης, «Ωστόσο, η νοσταλγία είναι καλό εργαλείο για να κάνουμε τους ανθρώπους να κοιτάξουν τον εαυτό τους όπως είναι σήμερα»,αναφέρει χαρακτηριστικά.

Μία ώρα διήρκεσε η δική μου περιήγηση στην έκθεση προς τιμήν της  δεκαετίας στην αρχή της οποίας  άνθρωποι του ηλικιακού μου πεδίου ήμασταν φοιτητές και στο τέλος της είχαμε τελειώσει τις σπουδές μας, είχαμε αρχίσει να δημιουργούμε τις δικές μας οικογένειες, να εισερχόμαστε στην αγορά εργασίας και να συνεχίζουμε να είμαστε εν ενεργεία.Μία ώρα με ανάμικτα συναισθήματα,ανάλογα με τις αναμνήσεις που μου ανέσυρε  κάθε θέμα ή αντικείμενο.

Το κιτς ως τάση αλλά και ως επιλογή είναι διάχυτο στα περίπτερα της έκθεσης, σε σημείο που να θες να πεις πως δεν ήταν τόσο μονοκόμματη αυτή η εποχή αλλά πως υπήρχε και η μινιμαλιστική τάση καθώς και κλασικά, συλλεκτικά και καλόγουστα αντικείμενα. Αυτό θεωρώ ότι είναι από τις βασικές ελλείψεις της έκθεσης. Φυσικά, εκ των υστέρων που «ρώτησα και έμαθα»(θέλω πάντα να επισκέπτομαι με την προσωπική μου ματιά, αρχικά)  :«η Έκθεση ήταν δημοκρατική: εκθέτει ό,τι συνεισέφεραν οι πολίτες . Η Έκθεση είναι μεν συνέχεια του Λεξικού, έγινε ωστόσο χωρίς καθόλου χρήματα. Είναι όμως μια έκθεση εθελοντών και no  budget, με πληροφόρησε φίλη. Με αυτό το δεδομένο, και με το δεδομένο ότι είναι συμμετοχική,  πήγε καλά. Φυσικά και θα μπορούσε να είναι πολύ-πολύ καλύτερη, αν ήταν "κανονική", δηλαδή με επαγγελματίες και με προϋπολογισμό.

Άλλοι αγνοούν την έκθεση και  αρνούνται  να την  επισκεφθούν,ενώ κάποιοι άλλοι δεν συζητούν καν γι'αυτή.

Όσο κι αν αγαπάμε να κατακρίνουμε τα «έιτις»,δεν παύουμε παράλληλα να αναγνωρίζουμε πως είναι η εποχή της δικής μας αθωότητας ,μια εποχή που  η Ελλάδα γνώριζε αύξηση του βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου της και που κυριαρχούσε η αισιοδοξία για το μέλλον-όσο και αν τελικά η ίδια αυτή δεκαετία υπήρξε στην ουσία  η αρχή της κρίσης που βιώνουμε σήμερα.

Το πέρασμά μου από την έκθεση μου άφησε ανάλογη εντύπωση με εκείνη όταν βλέπουμε τις παλιές φωτογραφίες στις οποίες  δεν μας πολυαρέσει η αισθητική που ακολουθούσαμε, θέλουμε  όμως να τις βλέπουμε πού και πού για να διαπιστώνουμε αν και πόσο βελτιωθήκαμε.

Ίσως στην τελική  αποτίμησή μου να συνέβαλε τελικά και το γεγονός ότι ανάμικτα είναι και τα συναισθήματά μου για την ίδια τη δεκαετία του 80.